Kulak çınlaması kulaklardaki acayip ses ya da çınlamadır. Yaygın rastlanan bir problem olan kulak çınlaması, 5 insandan birinde görülmektedir. Kulak çınlaması kendi başına bir hastalık değildir; yaşa bağlı işitme kaybı, kulak yaralanması ya da dolaşım sistemi hastalığı gibi altta yatan başka bir problemin belirtisidir.

Can sıkıcı olsa da, kulak çınlaması genellikle ciddi bir problemin semptomu değildir. Yaşlanmayla beraber kötüleşmesine rağmen, birçok kişide tedavi ile iyileşebilir. Kulak çınlamasına yol açtığı belirlenen sorunun tedavi edilmesi bazen yardımcı olabilir. Diğer tedaviler bu sesi azaltarak ya da örterek, kulak çınlamasını daha az fark edilebilir hale getirebilir.

Kulak çınlaması, dış ortamda hiçbir ses yokken rahatsız edici sesler duyma hissidir. Kulak çınlaması semptomlarından bazıları aşağıdaki gibidir:

• Çınlama
• Cızırtı
• Uğultu
• Tıkırtı
• Fısıltı

Bu hayali seslerin yüksekliği kısık bir uğultudan yüksek bir gıcırtıya kadar farklılık gösterebilir ve bu sesi tek kulağınızda ya da her iki kulağınızda da duyabilirsiniz. Bazı vakalarda, ses konsantrasyonunuzu etkileyecek ya da gerçek sesleri duymanıza engel olabilecek kadar yüksek olabilir. Kulak çınlaması sürekli ya da gelip geçici olabilir.

İki çeşit kulak çınlaması vardır:

Subjektif çınlama: Yalnızca sizin duyabildiğiniz çınlamadır. Bu en yaygın çınlama şeklidir. Dış, orta ya da iç kulak hastalıklarından kaynaklanabilir. İşitme sinirleri ile ilgili problemlerden ya da beynin sinir sinyallerini ses olarak yorumlayan kısmı ile ilgili problemlerden kaynaklanıyor olabilir.

Objektif çınlama: Muayene esnasında doktorunuzun da duyabildiği çınlamadır. Bu nadir görülen çınlama, kan damarlarındaki bir problemden, iç kulak kemiği probleminden ya da kas sertleşmesinden kaynaklanıyor olabilir.

Ne zaman doktora görünmelisiniz? Sizi rahatsız eden bir çınlama varsa, doktorunuza görününüz.

Aşağıdaki durumda, doktorunuza görünmek için randevu alınız: Soğuk algınlığı gibi bir üst solunum yolu enfeksiyonundan sonra kulak çınlaması yaşarsanız ve bu çınlama bir hafta içerisinde geçmezse.

Aşağıdaki durumlarda ise derhal doktorunuza görünün:

Çınlama ile birlikte işitme kaybı ya da baş dönmesi olursa.

Aniden oluşan ya da görünürde bir sebebi olmayan bir çınlama varsa.

Birkaç sağlık problemi kulak çınlamasına neden olabilir ya da durumu kötüleştirebilir. Çoğu durumda kesin bir sebep bulunamaz.

Kulak çınlamasının yaygın görülen bir sebebi de kulak hücresi zedelenmesidir. İç kulağınızdaki ince, hassas tüyler ses dalgalarının basıncına bağlı olarak hareket eder. Bu da kulak hücrelerinin, bir sinir aracılığıyla beyninize ilettiği bir elektrik sinyali yaymasını sağlar. İç kulağınızdaki tüyler bükülür ya da koparsa, beyninize rastgele elektrik sinyalleri göndererek çınlamaya neden olabilirler.

Kulak çınlamasının diğer sebeplerinden bazıları, kulağınızdaki sinirleri ya da beyninizin işitme ili ilgili merkezini etkileyen kronik sağlık probblemleri, yaralanmalar ya da sorunlar olabilir.

Kulak çınlamasının yaygın sebepleri: Çoğu insanda, kulak çınlamasının sebebi aşağıda sayılanlardan biridir:

Yaşa bağlı işitme kaybı. Birçok insan için işitme duyusu 60 yaş civarından itibaren yaşlandıkça kötüleşir. Bu tip işitme kaybına verilen tıbbi isim presbikuzidir.

Yüksek sese maruz kalmak. Ağır ekipmanlardan, zincir testerelerden ve ateşli silahlardan çıkan sesler gibi yüksek sesler, sese bağlı işitme kaybının en yaygın sebepleridir. MP3 çalar ya da iPod gibi taşınabilir müzik cihazları da çok yüksek sesle uzun sure dinlendiğinde sese bağlı işitme kaybına neden olabilir. Yüksek sesli bir konserde bulunmak gibi kısa süreli maruz olmadan kaynaklanan kulak çınlaması genellikle geçicidir; ancak yüksek sese uzun sure maruz kalmak kalıcı hasara yol açabilir.

Kulak kiri ile tıkanma. Kulak kiri, kirleri biriktirerek ve bakteri oluşumunu yavaşlatarak kulak kanalınızı korur. Çok fazla kulak kiri biriktiğinde, kendiliğinden temizlenemez ve işitme kaybına ya da kulak zarının tahriş olmasına yol açarak kulak çınlamasına neden olabilir.

Kulak kemiği değişiklikleri. Orta kulağınızdaki kemiklerin sertleşmesi (otoskleroz) işitmenizi engelleyebilir ve kulak çınlamasına neden olabilir. Anormal kemik gelişiminden kaynaklanan bu durum kalıtsal eğilim göstermektedir.

Kulak çınlamasının diğer sebepleri? Kulak çınlamasının bazı sebepleri daha nadir görülmektedir. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:

Meniere Hastalığı. Kulak çınlaması anormal kulak sıvısı basıncından kaynaklanan bir iç kulak rahatsızlığı olan Meniere hastalığının erken bir semptomu olabilir.

Çene eklemi hastalıkları. Çene eklemindeki, yani alt çene kemiğinizle kafatasınızın birleştiği yer olan ve başınızın yan kısımlarında kulaklarınızın önünde bulunan eklemlerdeki problemler kulak çınlamasına neden olabilir.

Baş ya da boyun sakatlanmaları. Baş ya da boyun travması iç kulağı, işitme sinirlerini ya da işitmeye bağlı beyin fonksiyonunu etkileyebilir. Bu tarz sakatlanmalar genellikle yalnızca bir kulağın çınlamasına neden olur.

Akustik nöroma. Bu kansere yol açmayan (iyi huylu) tümör, genellikle beyninizden iç kulağınıza uzanarak dengeyi ve işitmeyi sağlayan kraniyal sinir üzerinde oluşur. Vestibuler schwannoma olarak da bilinen bu durum genellikle yalnızca bir kulağın çınlamasına neden olur.

Kulak çınlaması ile ilişkili kan damarı hastalıkları: Kulak çınlaması nadiren kan damarı hastalıklarından da kaynaklanabilir. Bu tip kulak çınlamasına pulsatil kulak çınlaması denir. Sebeplerden bazıları aşağıdaki gibidir: Baş ve boyun tümörleri. Baş ya da boynunuzdaki kan damarlarına basınç uygulayan bir tümör kulak çınlamasına ya da diğer semptomlara neden olabilir. Damar sertleşmesi. İlerleyen yaş ile birlikte gelen kolesterol ve benzeri şeyler orta ve iç kulağınıza yakın ana kan damarlarının esnekliğini, yani her kalp atışıyla birlikte sıkılaşıp genişleme özelliğini kaybetmesine yol açar. Bu da kan akışının daha zor olmasına ve kulağınızın kalp atışlarını daha hissetmesine neden olur. Bu tip kulak çınlaması genellikle her iki kulakta birden meydana gelir. Yüksek tansiyon. Yüksek tansiyon ve stress, alkol ya da kafein gibi kan basıncını etkileyen faktörler, kulak çınlamasını daha fark edilebilir bir hale getirebilir. Türbülanslı kan akışı. Bir boyun arterinin ya da boynunuzdaki bir damarın daralması veya kasılması, türbülanslı ve düzensiz bir kan akışı oluşturarak kulağınız çınlamasına yol açabilir. Kılcal damarların bozulması. Arteriovenöz malformasyon olarak adlandırılan bu durum, arterler ve damarlar arasında anormal bağların oluşmasıyla kulak çınlamasına yol açabilir. Bu tip kulak çınlaması genellikle yalnızca bir kulakta oluşur.

Kulak çınlamasına neden olan ilaçlar: Birkaç ilaç kulak çınlamasına neden olabilir ya da şiddetini artırabilir. Genellikle bu ilaçların dozu ne kadar fazlaysa kulak çınlaması da o kadar artar. Genellikle ilaçlar bırakıldıktan sonra istenmeyen ses de yok olur. Kulak çınlamasına neden olduğu ya da şiddetini artırdığı bilinen ilaçlardan bazıları aşağıdaki gibidir: Polimiksin B, eritromisin, vankomisisn ve neomisin gibi antibiyotikler, Mekloretamin ve vinkristin gibi kanser ilaçları, Bumetanit, etasirinik asit ya da furosemit gibi idrar sökücüler (diüretikler), Sıtma ya da diğer sağlık problemleri için kullanılan kinin ilaçları, Bazı antidepresanlar kulak çınlamasının şiddetini artırabilir, Çok yüksek dozda alınan aspirin (genellikle günde 12 ya da daha fazla).

Kulak çınlaması herkeste görülebilir ancak aşağıdaki faktörler kulak çınlaması riskini artırabilir:

Yüksek sese maruz kalmak. Uzun sure yüksek sese maruz kalmak, kulağınızdaki sesleri beyne ileten küçük duyusal tüy hücrelerine zarar verebilir. Fabrika ya da inşaat işçileri, müzisyenler ve askerler gibi gürültülü ortamlarda çalışanlar özellikle risk altındadır.

Yaş. Yaşlandıkça kulağınızdaki çalışan sinir liflerinin sayısı azalarak genellikle kulak çınlaması ile ilişkili işitme problemlerine yol açar.

Erkek cinsiyet. Kulak çınlaması ihtimali erkeklerde daha yüksektir.

Sigara kullanımı. Sigara kullananlarda kulak çınlaması riski daha yüksektir.

Kalp ve dammar hastalıkları. Yüksek kan basıncı ya da arter daralması gibi kan dolaşımınızı etkileyen durumlar kulak çınlaması riskini artırır.

Kulak çınlaması yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Etkisi kişiden kişiye farklılık gösterse de, kulağınız çınlıyorsa aşağıdaki durumlarla karşılaşabilirsiniz:

Yorgunluk

Stres

Uyku problemleri

Konsantraston problemleri

Hafıza problemleri

Depresyon

Gerginlik ve asabilik

Bu ilişkili durumların tedavi edilmesi doğrudan kulak çınlamasını etkilemeyebilir ancak sizin kendinizi daha rahat hissetmenizi sağlar.

Doktorunuza aşağıdaki hususlardan bahsetmek için hazırlıklı olun: İşitme kaybı, yüksek kan basıncı ya da arter tıkanıklığı gibi diğer sağlık problemleri de dahil olmak üzere bütün tıbbi geçmişiniz ve bitkisel ilaçlar da dahil olmak üzere kullandığınız bütün ilaçlar

Doktorunuzdan ne beklemelisiniz? Doktorunuz muhtemelen size birkaç soru soracaktır. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:

Semptomlar ne zaman başladı?

Duyduğunuz ses nasıl bir ses?

Tek kulağınızda mı duyuyorsunuz yoksa her iki kulağınızda da duyuyor musunuz?

Duyduğunuz ses sürekli mi yoksa gelip gidiyor mu?

Ses ne kadar yüksek?

Ses sizi ne kadar rahatsız ediyor?

Semptomlarınıza iyi gelen herhangi bir şey var mı?

Semptomlarınızı kötüleştiren herhangi bir şey var mı?

Yüksek sese maruz kaldınız mı?

Bir kulak rahatsızlığı ya da incinmesi yaşadınız mı?

Kulak çınlaması teşhisi koyunduktan sonra, kulak burun boğaz doktoruna görünmeniz gerekebilir. Bir işitme uzmanı ile birlikte çalışmanız da gerekebilir.

Doktorunuz kulaklarınızı, başınızı ve boynunuzu inceleyerek çınlamanın muhtemel nedenlerini araştıracaktır. Yapılan testlerden bazıları aşağıdaki gibidir:

İşitme testi. Testin bir parçası olarak, ses geçirmez bir odada kulaklıkla oturacaksınız ve kulaklıktan kulaklarınıza teker teker bazı sesler vereceğiz. Sesi duyduğunuzda işaret vereceksiniz ve sonuçlar sizin yaşınızda olması gereken normal değerler ile karşılaştırılacak. Bu test, kulak çınlamasının muhtemel nedenlerini ortaya koyabilir.

Hareket. Doktorunuz gözlerinizi hareket ettirmenizi, çenenizi sıkmanızı, boynunuzu, kollarınızı ve bacaklarınızı hareket ettirmenizi isteyebilir. Kulak çınlaması değişirse ya da artarsa, çınlamaya sebep olan tedavi edilmesi gereken hastalık saptanabilir.

Görüntüleme testleri. Şüphelenilen kulak çınlaması nedenine bağlı olarak, bilgisayarlı tomografi ya da manyetik rezonanslı görüntüleme testleri gerekebilir.

Duyduğunuz sesler doktorunuzun altta yatan bir sebebi keşfetmesine yardımcı olabilir.

Tıklama. Kulağınızın içindeki ve etrafındaki kasların sertleşmesi, keskin tıkırtılar duymanıza neden olabilir. Birkaç saniye veya birkaç dakika boyunca sürebilir.

Haşırtı ya da uğultu. Genellikle damarlardan kaynaklanır ve egzersiz yaparken ya da uzanmak ya da kalkmak gibi konumunuzu değiştirirken ses titreşimleri fark edersiniz.

Kalp atışı. Yüksek kan basıncı, damar genişlemesi ya da tümör gibi kan damarı problemleri ve kulak kanalının ya da yemek borusunun tıkanması, kalp atışının sesinin kulaklarınızda daha şiddetli duyulmasına neden olur (pulsatil çınlama).

Düşük düzeyde çınlama. Kulaklardan birinde düşük düzeyde çınlamaya neden olan sebeplerden biri de Meniere hastalığıdır. Kulak çınlaması, baş dönmesinden önce daha yüksek olabilir.

Yüksek düzeyde çınlama. Çok yüksek bir sese ya da patlama sesine maruz kalmak, genellikle birkaç saat sonra geçen yüksek düzeyde çınlamaya neden olur. Ancak, işitme kaybı da varsa, kulak çınlaması kalıcı olabilir. Uzun süre gürültüye maruz kalmak, yaşa bağlı işitme kaybı ya da ilaçlar kulaklarda sürekli, yüksek düzeyde çınlamaya neden olabilir. Akustik nörinomada bir kulakta sürekli, yüksek düzeyde çınlamaya neden olabilir.

Diğer sesler. Sertleşen iç kulak kemikleri, sürekli ya da gelip gidici olabilecek düşük düzeyde çınlamaya yol açabilir.  Kulak kiri, kulak kanalındaki yabancı cisimler ya da tüyler kulak zarına giderek çeşitli seslere sebep olurlar.

Çoğu vakada, kulak çınlamasının sebebi bulunamaz. Doktorunuz, çınlamanın şiddetini azaltmak ve sesle başaçıkabilme için neler yapabileceğinizi söyler. Altta yatan bir hastalığın tedavi edilmesi: Kulak çınlamanızın tedavi edilmesi için, doktorunuz öncelikle semptomlarınızla ilgili altta yatan tedavi edilebilir bir hastalık bulmaya çalışır. Eğer kulak çınlaması bir sağlık probleminden kaynaklanıyorsa, doktorunuz sesi azaltabilecek yöntemler uygulayabilir. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir: Kulak kirinin temizlenmesi. Biriken kulak kirinin temizlenmesi kulak çınlaması semptomlarını azaltabilir. Kan damarı ile ilgili bir hastalığın tedavi edilmesi. Altta yatan damarla ilgili problemlerin tedavisi için cerrahi müdahale, ilaç ya da başka bir yöntem gerekebilir. İlaçlarınızın değiştirilmesi. Eğer kulak çınlamanızın kullandığınız bir ilaçtan kaynaklandığı tahmin ediliyorsa, doktorunuz o ilacı kullanmayı bırakmanızı ya da azaltmanızı ya da farklı bir ilaç kullanmanızı önerebilir. Ses bastırma. Bazı vakalarda, beyaz gürültü çınlamayı bastırabilmekte ve verdiği rahatsızlığı azaltabilmektedir. Doktorunuz, sesin bastırılabilmesi için elektronik bir cihaz önerebilir. Bu cihazlardan bazıları aşağıdaki gibidir:

Beyaz gürültü makineleri. Yağmur ya da okyanus dalgası gibi taklidi çevre sesleri üreten bu cihazlar, genellikle kulak çınlaması tedavisinde etkilidir. Uyurken kulaklıklı bir yastıkla beyaz gürültüleri dinlemeyi deneyebilirsiniz. Yatak odasındaki fanlar, nemlendiriciler, nem alıcılar ve klimaların sesi de geceleri iç sesin geçmesini sağlayabilir.

İşitme destekleri. Kulak çınlaması ile birlikte işitme problemleriniz de varsa, bunlar sizin için uygun olabilir.

Maskeleme cihazları. İşitme destekleri gibi kulaklara takılan bu cihazlar, sürekli kulak çınlaması semptomlarını azaltan düşük seviyeli beyaz gürültü sesi verir.

Kulak çınlaması eğitimi. Kulağa takılan bu cihaz, yaşadığınız kulak çınlamasının belli frekanslarını maskeleyebilmek için programlanmış tonsal müzik verir. Zamanla, bu teknik sizin kulak çınlamasına alışmanızı sağlayarak ona odaklanmamanıza yardımcı olur. Rehberlik de genellikle kulak çınlaması eğitiminin bir parçasıdır.

İlaçlar. İlaçlar kulak çınlamasını tedavi edemez, ama bazı durumlarda semptomların ya da komplikasyonların şiddetini azaltabilir. Bu tür ilaçlardan bazıları aşağıdaki gibidir:

Amitriptilin ve nortriptilin gibi trisiklik antidepresanlar, başarılı bir şekilde kullanılmışlardır. Ancak, bu ilaçlar genellikle sadece şiddetli kulak çınlaması için kullanılırlar, çünkü bu ilaçlar ağız kuruluğu, bulanık görme, kabızlık ve kalp problemleri gibi bazı ağır yan etkilere sahiptir.

Alprazolam (Xanax), kulak çınlaması semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir, ancak bazı yan etkileri sersemlik ve baş dönmesidir. Bağımlılık da yapabilmektedir.

Kulak çınlaması genellikle tedavi edilemez. Ancak bazı insanlar kulak çınlamasına alışır ve zamanla daha az hissetmeye başlar. Çoğu insan için, uygulanan bazı yöntemler semptomları daha az rahatsız edici hale getirir. Bu tür yöntemlerden bazıları aşağıdaki gibidir:

Sebep olabilecek şeylerden kaçının. Kulak çınlamanızı şiddetlendiren şeylerden kaçının. Yaygın olarak görülen örneklerden bazıları yüksek sesleri kafein ve nikotindir.

Sesi bastırın. Sessiz bir ortamda, çalışan bir fan, hafif bir müzik ya da düşük yoğunlukta bir radyo paraziti kulak çınlaması sesini bastırabilir.

Stresle başa çıkın. Stres kulak çınlamasının şiddetini artırabilir. Rahatlama ya da terapi, nöroterapi ya da egzersiz yoluyla stresle başa çıkmak sizi rahatlatabilir.

Alkol tüketiminizi azaltın. Alkol kan damarlarınızı genişleterek kanınızın gücünü artırır ve özellikle iç kulak bölgesinde daha fazla kan dolaşımına neden olur.

Alternatif tıp tedavilerinin kulak çınlamasında işe yaradığına dair çok az kanıt bulunmaktadır. Ancak, kulak çınlaması için denenebilecek bazı alternatif tedaviler aşağıdaki gibidir:

Akupunktur

Hipnoz

Ginkgo biloba

Çinko destekleri

B vitaminleri

Transkraniyal manyetik stimülasyonun (TMS) kullanıldığı nöromodülasyon, invasif olmayan acısız bir terapidir ve bazı insanlarda kulak çınlaması semptomlarının azaltılmasında başarılı olmuştur. Şu anda TMS Avrupa’da sıklıkla, Amerika’daki bazı deneylerde kullanılmaktadır. Yine de hangi hastaların bu tür tedavi yöntemlerinden faydalanabileceği hala belirlenmemiştir.

Kulak çınlaması tedavi ile her zaman iyileşmez ya da tamamen yok olmaz. Aşağıda kulak çınlamasıyla başaçıkabilmeniz için bazı öneriler yer almaktadır:

Rehberlik. Lisanslı bir terapist ya da psikolog, kulak çınlaması semptomlarını daha az rahatsız edici hale getirmek için bazı teknikler öğrenmenize yardımcı olabilir. Rehberlik, gerginlik ve depresyona gibi genellikle kulak çınlaması ile ilişkili diğer problemler için de faydalı olabilir.

Destek grupları. Deneyimlerinizi kulak çınlaması yaşayan diğer insanlarla paylaşmak faydalı olabilir. Yüz yüze görüşülen kulak çınlaması grupları ve internet forumları bulunmaktadır. Grupta aldığınız bilgilerin doğruluğundan emin olmak için bir doktor, işitme uzmanı ya da diğer bir sağlık profesyoneli tarafından kontrol edilen gruplar seçmek daha iyi olur.

Eğitim. Kulak çınlaması ve semptomları azaltma konusunda öğrenebileceğiniz herşeyi öğrenmek faydalı olabilir. Ve kulak çınlamasını daha iyi anlayabilmek, onu insanlar için daha az rahatsız edici hale getirir.

Birçok vakada, kulak çınlaması önlenemeyecek bir şeyin sonucudur. Ancak, kimi kulak çınlamalarını önlemek için alınacak bazı tedbirler vardır.

Kulak tamponu kullanın. Yüksek sese maruz kalmak zamanla kulaktaki sinirlere zarar vererek işitme kaybına ya da kulak çınlamasına neden olabilir. Eğer zincirli testere kullanıyorsanız, müzisyenseniz, gürültülü makineler kullanılan bir sektörde çalışıyorsanız ya da ateşli silah kullanıyorsanız (özellikle tabanca ve tüfek) daima kulak tamponu kullanın.

Sesi kısın. Kulakları korumadan uzun süre yüksek sesli müzik dinlemek ya da kulaklıktan yüksek sesli müzik dinlemek işitme kaybına ya da kulak çınlamasına neden olabilir.